Een snel veranderende wereld vraagt om een nieuwe agenda. Een quote van Minister Liliane Ploumen. Niet omdat de oude agenda niet juist was, maar veranderingen vragen nieuwe vormen van ondernemen. Handel klinkt al snel als ‘wij willen best iets doen, maar worden wij er ook beter van?’. Als de omstandigheden weerbarstig en moeilijk zijn, zoals op het platteland in grote delen van Azie, Afrika en Zuid-Amerika, dan vereist ondernemerschap een sociale agenda. Ontwikkelingshulp in de Nederlandse oude agenda, internationale samenwerking in de nieuwe agenda. Een samenwerking die niet gebaseerd is op ‘ik en zij’, maar op WIJ’, om met Van Uhm te spreken.
Ondernemen met uitdagingen
Een voorbeeld maakt duidelijk dat omstandigheden soms weerbarstig en moeilijk zijn, waardoor een sociale agenda nodig is. Jaipur Rugs is een bedrijf in Jaipur, India. De oprichter NK Chaudhary is ooit gestart met een klein aantal weefgetouwen om handgeknoopte tapijten te maken van wol of zijde. Een product waar een grote markt voor is sinds wij internationaal houten en stenen vloeren leggen in ons huis. Het klinkt eenvoudig: vrouwen knopen tapijten en ze worden met een nette marge verkocht. De oprichter van deze organisatie had een stevige ambitie en het is hem gelukt om inmiddels 40.000 vrouwen aan het werk te helpen op het Indiase platteland. Als we kijken naar het business model en de winstgevendheid, dan zijn er vele uitdagingen die een gemiddeld bedrijf in de westerse wereld niet kent.
Banen creëren betekent meer dan werk aanbieden
Om te beginnen zijn veel van deze vrouwen matig geletterd. Zij wonen in kleine dorpen waar genoeg werk is voor deze vrouwen in de zin van water halen, eten koken, het land bewerken, voor de kinderen zorgen etc. Daar staan geen harde inkomsten tegenover, maar het moet wel gedaan worden. De oprichter van Jaipur Rugs wilde juist deze vrouwen werk en een inkomen bezorgen. Waarom? Omdat een vrouw met een inkomen zorgt dat het geld naar haar gezin gaat. Daarnaast is zij een rolmodel voor haar zonen en dochters. Voordat deze vrouwen in staat zijn om in een werkritme te functioneren – op tijd en tegen de juiste kwaliteit een tapijt knopen – moet je zes maanden investeren in het mobiliseren van een Self Help Group. Een groep van ongeveer 10 vrouwen gaat wekelijks met elkaar in gesprek onder begeleiding van een begeleidster. Zij praten met elkaar over de uitdagingen die ze in het dagelijks leven ondervinden, de mogelijkheid van werk, wat dat betekent voor het gezin of wat hun man daarvan zou vinden. Ze worden getraind in het knopen van tapijten. Als ze zich uitspreken dat ze het werk en de verantwoordelijkheid aan willen gaan heeft Jaipur Rugs vanaf dat moment continu werk voor ze.
Een ander verdienmodel
Door de grote geografische spreiding, het begeleiden van de vrouwen naar werk en de tijd die daar overheen gaat, is het een te duur model om vervolgens ook nog met een klein beetje winst de tapijten te verkopen. Terwijl het creëren van werk voor vrouwen op het platteland niet alleen de gezinnen ten goede komt, maar ook nog eens migratie naar de stad tegengaat. Het is in India belangrijk dat het platteland bewoond blijft. Immers, 1,2 miljard mensen willen zeker zijn van voedsel, ook in de komende jaren.
Sociaal ondernemen
Jaipur Rugs heeft een Foundation om de opleiding te organiseren, voorlichting te geven op het gebied van gezondheid en hygiene en de vrouwen te leren lezen en schrijven. Cruciaal om de economische bedrijvigheid mogelijk te maken. Het is belangrijk dat dit type sociale ondernemers ondersteuning krijgt. Zij kennen het land, de cultuur en de weerbarstigheid van de ontwikkeling zoals deze gewenst is op het platteland. Er zijn talloze sociale ondernemers die ondersteund worden met geld en expertise om duurzame bedrijven te bouwen die het armoede probleem definitief oplossen. Handel en hulp combineren betekent sociaal ondernemerschap faciliteren. Sociaal ondernemers combineren vanzelfsprekend ‘aid en trade’. Wat ons betreft de nieuwe vorm van internationaal samenwerken waarin hulp en handel samengaan.
